Wizerunek to jedno z najważniejszych dóbr osobistych człowieka – zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. Coraz większą rolę odgrywa on w świecie online, gdzie zdjęcia, nagrania czy grafiki publikowane w internecie wpływają na to, jak jesteśmy postrzegani przez innych. Nic dziwnego, że przepisy prawa szczegółowo regulują kwestie związane z rozpowszechnianiem wizerunku. Czym właściwie jest zgoda na wykorzystanie wizerunku, w jakich sytuacjach trzeba ją uzyskać i kiedy nie jest ona konieczna? Odpowiedzi na te oraz inne pytania znajdziesz w poniższym poradniku BOW24!
Czym jest wizerunek i dlaczego jest chroniony prawnie?
Zgodnie z definicją, wizerunek to podobizna osoby przedstawiona na zdjęciu, nagraniu, obrazie czy innym nośniku. To także sposób, w jaki dana osoba jest postrzegana i przedstawiana w przestrzeni publicznej.
Wizerunek podlega szczególnej ochronie, ponieważ zaliczany jest do dóbr osobistych, o czym stanowi art. 23 Kodeksu Cywilnego. Jego komercyjne lub publiczne wykorzystanie bez zgody właściciela jest więc nie tylko nieetyczne, ale także bezprawne i obarczone konsekwencjami prawnymi.
Zgoda na wykorzystanie wizerunku – na czym polega?
Zgodnie z art. 81 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
- Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zgody osoby, która na nim widnieje.
- W braku wyraźnego zastrzeżenia, zgoda nie jest wymagana, jeśli osoba otrzymała zapłatę za pozowanie.
Co istotne? Oznacza to, że jeśli ktoś chce opublikować Twój wizerunek np. w kampanii reklamowej, na stronie internetowej czy w social mediach, powinien uzyskać Twoją wyraźną zgodę – najlepiej w formie pisemnej, aby uniknąć wątpliwości co do zakresu i celu wykorzystania.
Kiedy zgoda na wykorzystanie wizerunku nie jest wymagana?
Prawo przewiduje pewne wyjątki od obowiązku uzyskiwania zgody. Zgoda nie jest wymagana, jeśli:
- Osoba jest powszechnie znana i zdjęcie wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych – np. polityk podczas konferencji prasowej.
- Wizerunek stanowi jedynie szczegół całości – np. uczestnik koncertu w tłumie czy przypadkowa osoba w tle zdjęcia krajobrazu.
- Osoba otrzymała wynagrodzenie za pozowanie i nie zastrzegła dodatkowych warunków co do wykorzystania swojego wizerunku.
Co grozi za naruszenie prawa do wizerunku?
Nieuprawnione rozpowszechnianie czyjegoś wizerunku może skutkować poważnymi konsekwencjami:
- żądaniem usunięcia treści i zaniechania dalszych naruszeń,
- pozwem sądowym o naruszenie dóbr osobistych,
- obowiązkiem zapłaty odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeśli naruszenie spowodowało szkodę materialną lub wizerunkową.
Ważne! Ochrona ta działa zarówno w przypadku osób prywatnych, jak i pracowników czy przedstawicieli firm, których wizerunek wykorzystano w materiałach promocyjnych bez ich zgody.
Jak bezpiecznie zarządzać własnym wizerunkiem?
Aby chronić swój wizerunek – zarówno jako osoba prywatna, jak i marka – warto stosować kilka zasad:
- Monitoruj internet – regularnie sprawdzaj, gdzie pojawiają się Twoje zdjęcia i dane.
- Udzielaj zgody w sposób świadomy – jasno określaj zakres, czas i cel wykorzystania wizerunku w umowie lub oświadczeniu.
- Współpracuj tylko ze sprawdzonymi partnerami – niewłaściwa publikacja zdjęć może zniszczyć reputację, dlatego warto wybierać zaufane źródła.
- Reaguj na naruszenia – jeśli ktoś bezprawnie użyje Twojego wizerunku, skontaktuj się z nim w celu usunięcia treści, a w razie potrzeby sięgnij po pomoc prawną.
Budowanie wizerunku firmy w sieci
Warto pamiętać, ze wizerunek firmy to nie tylko logo czy oferta – to także sposób, w jaki postrzegani są jej przedstawiciele i pracownicy. To ich profesjonalizm, komunikacja i zachowanie wpływają na pierwsze wrażenie klientów i kontrahentów. Dlatego przedsiębiorstwa coraz częściej inwestują w strategiczne zarządzanie reputacją online, monitorowanie opinii i kontrolę nad publikacjami w internecie.
Zgoda na wykorzystanie wizerunku to kluczowy element ochrony dóbr osobistych. Bez niej publikowanie czyjegoś zdjęcia, nagrania czy grafiki może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych. Znajomość wyjątków, jakie przewiduje prawo, oraz świadome udzielanie zgód pozwalają chronić własny wizerunek i bezpiecznie zarządzać reputacją – zarówno prywatną, jak i firmową.
